عطر و ادکلن
علت فیلتر شدن سایتهای فروش عطر و ادکلن چیست؟
خرداد
در سال‌های اخیر، فروشگاه اینترنتی عطر به یکی از محبوب‌ترین بسترهای خرید برای علاقه‌مندان به دنیای روایح تبدیل شدهاند. کاربران زیادی که پیش‌تر خرید عطر را تنها به‌صورت حضوری تجربه می‌کردند، حالا ترجیح میدهند به‌جای مراجعه به فروشگاههای فیزیکی، با صرفه‌جویی در زمان و هزینه، تنها با چند کلیک ساده، عطر مورد علاقه خود را از فروشگاههای معتبر آنلاین تهیه کنند. رشد روزافزون این فروشگاهها، تنوع زیاد محصولات، ارائه اطلاعات دقیق درباره رایحه‌ها، نظرات کاربران و حتی امکان مقایسه قیمت‌ها باعث شده تا بخش قابل‌توجهی از خریدهای عطر در کشور، از طریق بستر اینترنت انجام شود. این روند نه تنها موجب افزایش رفاه مشتریان شده، بلکه کسب‌وکارهای دیجیتال را نیز وارد فضای رقابت حرفه‌ای و جهانی کرده است.
با این حال، طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر، بسیاری از کاربران با پدیده‌ای غیرمنتظره مواجه شدند: فیلتر شدن برخی از فروشگاههای اینترنتی معروف و محبوب عطر. این موضوع باعث سردرگمی بسیاری از خریداران همیشگی شد که عادت داشتند خریدهای خود را تنها از طریق آن فروشگاهها انجام دهند. از سوی دیگر، صاحبان این فروشگاهها نیز با مشکلات فراوانی مواجه شدند؛ از دست دادن ترافیک سایت، کاهش فروش، افت اعتماد کاربران و از همه مهم‌تر، نبود شفافیت کافی درباره دلایل این فیلترینگ. در شبکههای اجتماعی نیز موجی از پرسش‌ها، گمانه‌زنی‌ها و نگرانی‌ها به راه افتاد که چرا چنین فروشگاههایی که گاهی سال‌ها فعالیت قانونی و مستمر داشته‌اند، ناگهان از دسترس خارج شدهاند؟
واقعیت این است که فیلتر شدن سایتهای فروش عطر، صرفاً یک مسئله فنی یا گذرا نیست، بلکه ریشه در عوامل گوناگون حقوقی، قانونی، فنی و حتی اجتماعی دارد. این مقاله با هدف پاسخ به دغدغه‌های کاربران و فروشندگان تهیه شده است تا به شکل دقیق و جامع، به بررسی دلایل احتمالی فیلترینگ سایتهای عطری بپردازد. در ادامه، ضمن مرور روند این فیلترینگ‌ها، به بررسی نکات قانونی، نقش نهادهای مسئول، چالش‌های محتوایی، اهمیت مجوزهای قانونی، و نیز تأثیر این مسئله بر بازار آنلاین عطر خواهیم پرداخت. همچنین راهکارهایی نیز برای پیشگیری و عبور از این بحران مطرح خواهد شد تا این مسیر برای فعالان حوزه عطر اینترنتی شفاف‌تر شود.
فیلترینگ سایتهای فروش عطر و ادکلن: اتفاقی تازه یا روندی قدیمی؟
در روزهای اخیر، بسیاری از کاربران فضای مجازی و مشتریان همیشگی فروشگاههای آنلاین عطر با پدیده‌ای غافلگیرکننده روبه‌رو شدند؛ فیلتر شدن ناگهانی برخی از شناخته‌شده‌ترین سایتهای فروش عطر و ادکلن و به ویژه سایت عطر لیلیوم به عنوان برترین سایت فروش عطر وادکلن ایران. این فیلترینگ بدون اخطار قبلی صورت گرفت و سایتهای مطرح فروش عطر و ادکلن فیلتر شدند. این اتفاق نه‌تنها بر فعالیت روزمره کاربران تأثیر گذاشت، بلکه باعث ایجاد موجی از نگرانی در میان دیگر فعالان این حوزه شد که آیا آن‌ها نیز در صف بعدی فیلترینگ قرار دارند یا نه؟ بسیاری از این فروشگاهها دارای سابقه چندساله، نماد اعتماد الکترونیکی و مخاطبان وفادار بودند و همین مسئله باعث شد فیلترینگ آن‌ها برای عموم، غیرمنتظره و حتی بی‌پاسخ به نظر برسد. در فضای مجازی، کاربران از تجربه ناتوانی در دسترسی به فروشگاه محبوب خود نوشتند و برخی نیز با نگرانی درباره آینده خرید اینترنتی عطر اظهار نظر کردند.
اما آیا این فیلترینگ گسترده تنها یک اتفاق مقطعی و استثنایی است؟ یا میتوان آن را ادامه‌ی روندی دانست که پیش‌تر نیز در حوزه‌های دیگر تجارت الکترونیک و حتی در صنعت عطر و لوازم آرایشی سابقه داشته است؟ اگر نگاهی دقیق‌تر به سابقه فعالیت فروشگاههای اینترنتی بیندازیم، درمی‌یابیم که این نخستین بار نیست که وب‌سایت‌های فروش عطر با محدودیت‌هایی از سوی نهادهای نظارتی مواجه می‌شوند. در سال‌های گذشته نیز نمونه‌هایی از فیلترینگ فروشگاههای عطری گزارش شده بود، هرچند که در آن مقاطع، مقیاس اتفاقات کوچک‌تر و تعداد سایتهای مشمول کمتر بود. در برخی موارد نیز علت مشخص و واضحی مانند نداشتن مجوز، استفاده از دامنههای خارجی بدون هماهنگی یا درج محتوای تبلیغاتی غیرمجاز، عامل اصلی فیلتر شدن معرفی می‌شد.
با این حال، آنچه در این دور جدید از فیلترینگ‌ها تفاوت دارد، شدت، گستردگی و نوع سایتهایی است که فیلتر شدهاند. برخلاف گذشته که بیشتر سایتهای تازه‌کار یا دارای تخلف آشکار مورد هدف قرار می‌گرفتند، این بار برخی از فروشگاههای باسابقه، برندشده و دارای جایگاه بالا در نتایج جستجوی گوگل نیز با فیلترینگ مواجه شدند. همین مسئله باعث شد تا بسیاری از فعالان حوزه عطر آنلاین این سؤال را مطرح کنند که آیا این یک موج جدید از سخت‌گیری‌هاست؟ آیا رویکرد نهادهای مسئول نسبت به فضای فروش اینترنتی تغییر کرده است؟ یا اینکه قوانین مربوط به فروش آنلاین محصولات عطری به‌تازگی مورد بازنگری قرار گرفته و سخت‌گیرانه‌تر شدهاند؟
آنچه مسلم است، فیلترینگ اخیر نه یک اتفاق ساده و گذراست و نه صرفاً محدود به چند فروشگاه خاص. نشانه‌ها حاکی از آن است که این رویداد بخشی از یک روند جدید در ساماندهی و نظارت بر فروشگاههای اینترنتی حوزه عطر و محصولات آرایشی است. این روند ممکن است در آینده ادامه یابد و حتی فروشگاههای بیشتری را در بر بگیرد؛ مگر آنکه صاحبان این فروشگاهها با رعایت دقیق قوانین و هماهنگی با مراجع ذیربط، از بروز مشکلات مشابه جلوگیری کنند. در ادامه مقاله، به بررسی دقیق‌تر علل این فیلترینگ‌ها و راهکارهای جلوگیری از آن‌ها خواهیم پرداخت تا هم کاربران و هم فروشندگان بتوانند با آگاهی بیشتر مسیر خود را ادامه دهند.
چرا برخی سایتهای عطر فیلتر شدند؟
فیلتر شدن تعدادی از فروشگاههای اینترنتی عطر در ماه‌های گذشته، سؤالات متعددی را در ذهن کاربران و فعالان این صنعت به‌وجود آورده است. بسیاری از این سایتها، فروشگاههای شناخته‌شده‌ای بودند که با سال‌ها سابقه درخشان در زمینه فروش تخصصی عطرهای اورجینال، به برندهای معتبر تبدیل شده بودند. اما چه عواملی باعث شده تا برخی از این فروشگاهها فیلتر شوند، در حالی‌که دیگر فروشگاههایی که فعالیت مشابهی دارند، همچنان به‌کار خود ادامه میدهند؟ پاسخ این سؤال نیازمند بررسی چند جنبه حقوقی، فنی، محتوایی و تجاری است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. با این حال، باید تأکید کرد که علت اصلی این فیلترینگ‌ها را نمی‌توان صرفاً به مسائل فنی یا نقص مجوزها نسبت داد، بلکه آنچه در پس ماجرا پنهان است، رویکرد جدید برخی نهادها برای هدایت بازار به سمت فروش محصولات داخلی و محدود کردن فروش برندهای خارجی لوکس است.
نبود مجوزهای قانونی لازم
در نگاه اول، یکی از دلایلی که همواره برای فیلترینگ سایتها در نظر گرفته میشود، نبود مجوزهای رسمی و قانونی است. برای فعالیت در حوزه فروش آنلاین عطر، به‌ویژه در حوزه محصولات بهداشتی و آرایشی، فروشگاهها باید مجموعه‌ای از مجوزهای معتبر را اخذ کنند. از جمله مهم‌ترین این مجوزها میتوان به نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)، مجوز کسب‌وکار اینترنتی از مرکز توسعه تجارت الکترونیک، ثبت در سامانه‌های رسمی مالیاتی، و در موارد خاص، مجوز بهداشت و سلامت کالاها اشاره کرد. همچنین، ثبت نام در سامانه جامع تجارت برای واردکنندگان و فروشندگان عطرهای خارجی الزامی است.
اما نکته مهم در اینجاست که بسیاری از سایتهایی که اخیراً فیلتر شدهاند، از جمله فروشگاه اینترنتی عطر لیلیوم، تمامی این مجوزها را دارا بوده‌اند و در شفاف‌ترین حالت ممکن به فعالیت مشغول بوده‌اند. بنابراین، نمی‌توان فقدان مجوز را به‌عنوان دلیل اصلی فیلترینگ این سایتها دانست. به‌نظر می‌رسد این موضوع بیشتر به‌عنوان یک بهانه یا پوشش برای دلایل عمیق‌تری استفاده شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
فروش کالاهای قاچاق یا غیرمجاز
یکی از مواردی که نهادهای نظارتی به آن استناد می‌کنند، مبارزه با قاچاق کالا و فروش محصولات فاقد اصالت است. در بازار عطر، به‌ویژه در شرایط تحریمی، ورود برخی برندهای خارجی به کشور با محدودیت‌هایی همراه است. این در حالی‌ست که کاربران ایرانی همچنان علاقه‌مند به خرید برندهای معروف و لوکس جهانی هستند؛ برندهایی که گاه به‌سختی از مبادی رسمی وارد کشور می‌شوند. فروشگاههایی مانند لیلیوم نیز که تمرکز ویژه‌ای بر عطرهای اورجینال و برندهای بین‌المللی دارند، با حساسیت بیشتری از سوی نهادهای نظارتی مواجه می‌شوند؛ صرفاً به این دلیل که عرضه گسترده برندهای خارجی ممکن است با نگاه سیاست‌گذاران اقتصادی در تعارض باشد.
از سوی دیگر، بسیاری از فروشگاههایی که همچنان به فعالیت خود ادامه میدهند، دقیقاً محصولات مشابه و حتی بدون شناسنامه‌تری را عرضه می‌کنند، اما هنوز از موج فیلترینگ در امان مانده‌اند. این تناقض نشان می‌دهد که مسئله اصلی، نه قاچاق بودن کالاها، بلکه اولویت‌دادن به عرضه کالاهای داخلی و تلاش برای کاهش وابستگی بازار به برندهای خارجی است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که فیلتر کردن فروشگاههایی مانند لیلیوم، به‌نوعی پیامی است برای دیگر فروشندگان اینترنتی تا در سبد فروش خود، برندهای داخلی و محصولات ایرانی‌سازی‌شده را نیز وارد کنند و از انحصار برندهای خارجی خارج شوند.
تبلیغات غیرمجاز یا گمراه‌کننده
در نگاه رسمی، تبلیغات گمراه‌کننده یا غیرمجاز نیز میتواند دلیلی برای فیلترینگ یک سایت باشد. گاهی برخی سایتها با استفاده از عباراتی اغراق‌آمیز، مانند “تضمین ماندگاری ۴۸ ساعته” یا “اثر درمانی در رایحه”، باعث ایجاد سوءتفاهم در ذهن مخاطب می‌شوند. با این حال، سایتهایی که اخیراً مورد فیلترینگ قرار گرفته‌اند، عمدتاً از محتوایی علمی، دقیق و مبتنی بر استانداردهای جهانی استفاده می‌کردند. بررسی محتوای فروشگاه لیلیوم و سایتهای مشابه نشان می‌دهد که آن‌ها نه‌تنها از عبارات گمراه‌کننده پرهیز کرده‌اند، بلکه اطلاعات دقیق درباره ترکیب رایحه، برند سازنده، طبع عطر، کشور تولیدکننده و نظرات کاربران را نیز ارائه داده‌اند.
بنابراین نمی‌توان این‌گونه سایتها را با نمونه‌هایی که تبلیغات غیرمجاز دارند، در یک دسته قرار داد. به‌نظر می‌رسد که برخی خطوط قرمز تعریف‌نشده و سلیقه‌ای در تعیین محتوای مجاز باعث شده تا حتی محتوای استاندارد هم با ریسک مواجه شود. در حقیقت، شاید هدف برخی نهادهای ناظر این باشد که فروشگاهها به‌جای تبلیغ محصولات گران‌قیمت و خارجی، به معرفی و فروش عطرهای تولید داخل یا دارای مجوزهای ویژه از وزارت بهداشت ایران بپردازند.
مشکلات دامنه، هاست یا شکایات کاربران
از دیگر دلایلی که ممکن است به فیلترینگ یک سایت منجر شود، مشکلات فنی نظیر استفاده از دامنههای بین‌المللی بدون ثبت در سامانه‌های داخلی، هاست خارج از کشور یا شکایات متعدد کاربران است. گاهی حتی یک شکایت شخصی از سوی کاربر، میتواند روندی اداری را آغاز کند که در نهایت به مسدود شدن موقت یا دائم یک دامنه منجر شود. با این حال، اکثر سایتهایی که اخیراً فیلتر شدهاند، از دامنههای رسمی ir یا com ثبت‌شده قانونی، هاست داخلی یا دارای CDN قانونی، و همچنین پنل‌های پاسخگویی به کاربران با پشتیبانی کامل برخوردار بوده‌اند.
بنابراین در بررسی نهایی میتوان گفت که آنچه باعث فیلتر شدن برخی فروشگاهها مانند لیلیوم شده، نه کمبود مجوز، نه مشکل فنی، و نه محتوای اغراق‌آمیز بوده است؛ بلکه تمرکز این فروشگاهها بر فروش برندهای خارجی و وارداتی در شرایطی است که نگاه برخی نهادهای مسئول به‌سمت حمایت از تولید داخلی سوق پیدا کرده است. در عین حال، بسیاری از فروشگاههایی که کالاهایی مشابه یا حتی با سطح پایین‌تری از استاندارد عرضه می‌کنند، همچنان در حال فعالیت هستند، که این امر خود جای تأمل دارد و ضرورت بازنگری در سیاستهای یک‌دست و شفاف را یادآور میشود.
تأثیر فیلتر شدن سایتهای عطری بر بازار آنلاین
فیلتر شدن برخی از فروشگاههای اینترنتی عطر، بیش از آنکه فقط یک تصمیم فنی یا قانونی باشد، پیامدهایی عمیق و چندلایه بر بازار آنلاین عطر در ایران بر جای گذاشته است. بسیاری از این فروشگاهها از جمله برندهای پیشتاز و باسابقه در صنعت فروش آنلاین عطر بوده‌اند و سال‌ها اعتماد کاربران را با کیفیت خدمات و ارائه محصولات اورجینال جلب کرده بودند. اکنون حذف ناگهانی آن‌ها از نتایج جستجو یا در دسترس نبودن دامنه، نه‌تنها برای خود فروشگاهها، بلکه برای کاربران، رقبا و حتی سازوکار قانونی فروش آنلاین در ایران چالش‌برانگیز شده است. در ادامه مهم‌ترین پیامدهای این اتفاق را بررسی می‌کنیم.
آسیب به اعتماد کاربران
یکی از اولین و مهم‌ترین اثرات فیلتر شدن فروشگاههای معتبر عطر، ضربه به اعتماد کاربران به سیستم فروش آنلاین است. وقتی کاربری سال‌ها از یک سایت خرید کرده، تجربه خوبی داشته، بسته‌بندی و اصالت محصول را تأیید کرده و حتی به برند وفادار شده، حالا ناگهان با صفحه فیلتر مواجه میشود، اولین سؤالی که برای او ایجاد میشود این است که: «آیا این سایت تخلفی کرده؟» یا بدتر از آن، «آیا همه فروشگاههای عطر آنلاین مشکوک هستند؟».
این بی‌اعتمادی، تنها به یک برند یا سایت خاص محدود نمیشود، بلکه به کل بازار آنلاین تسری پیدا می‌کند. بسیاری از کاربران پس از فیلتر شدن سایتهایی مانند عطر لیلیوم، دچار تردید نسبت به خرید اینترنتی شدهاند و ترجیح میدهند دیگر به‌جای خرید آنلاین، به فروشگاههای فیزیکی مراجعه کنند یا خرید خود را به‌تعویق بیندازند. این در حالی‌ست که سایتهایی مانند لیلیوم از نظر داشتن مجوز، اصالت کالا و سابقه خدمات‌رسانی، از معتبرترین فروشگاههای اینترنتی عطر در کشور بودند. این اتفاق عملاً نوعی تضعیف اعتماد عمومی به کل اکوسیستم تجارت الکترونیک در حوزه عطر را رقم زده است.
کاهش فروش برندهای معتبر
یکی از اهداف پنهان فیلترینگ برخی سایتهای عطر، محدود کردن فروش برندهای خارجی و سوق دادن بازار به سمت برندهای داخلی بوده است. اما در عمل، این تصمیم باعث شده تا فروش برندهای معتبر جهانی که محبوبیت زیادی در میان کاربران دارند، با افت شدیدی مواجه شود. وقتی درگاه‌های اصلی فروش این برندها از دسترس خارج می‌شوند، مسیر دسترسی کاربران به این عطرها دشوارتر و پرریسک‌تر میشود. درنتیجه، فروش برندهایی مانند دیور، شنل، گرلن، تام فورد، و سایر برندهای محبوب که سال‌ها با شناخت دقیق در بازار ایران عرضه می‌شدند، به‌شدت کاهش یافته است.
این کاهش فروش، نه‌تنها به ضرر فروشگاههای قانونی و دارای مجوز تمام شده، بلکه به شرکت‌های پخش، واردکنندگان رسمی، و حتی کاربرانی که به دنبال خرید مطمئن هستند نیز آسیب رسانده است. بازار ایران از نظر تنوع برند در حوزه عطر یکی از غنی‌ترین بازارهای منطقه بوده است، اما این فیلترینگ‌های ناگهانی میتواند به مرور این مزیت رقابتی را از بین ببرد و اعتماد کاربران را از برندهای بین‌المللی سلب کند.
کوچ کاربران به شبکههای اجتماعی یا پیامرسانها
با فیلتر شدن درگاه‌های رسمی و دارای ساختار حرفه‌ای، بسیاری از کاربران برای خرید یا پرس‌وجو درباره عطرها به سمت شبکههای اجتماعی، به‌ویژه اینستاگرام، تلگرام یا واتساپ رفته‌اند. این فضاها اگرچه دسترسی سریع‌تری به فروشنده ایجاد می‌کنند، اما به هیچ‌عنوان ساختار حرفه‌ای، امنیت اطلاعات، امکان پرداخت امن یا خدمات پس از فروش مطمئن ندارند. کاربرانی که تا پیش از این از سایتهای رسمی، با درگاه‌های بانکی معتبر، تصاویر باکیفیت و اطلاعات دقیق خرید می‌کردند، اکنون مجبور به اعتماد به صفحات شخصی شدهاند که در بسیاری از مواقع حتی مجوزی برای فعالیت ندارند.
این کوچ اجباری کاربران به فضای غیررسمی، ریسک‌های بزرگی برای آن‌ها ایجاد کرده است؛ از جمله احتمال دریافت کالای فیک، نداشتن حق بازگشت یا مرجوعی، نبود گارانتی اصالت و حتی کلاه‌برداری مالی. فیلتر شدن فروشگاههای اصلی، عملاً فضا را برای فروشندگان غیررسمی بازتر کرده و کاربران را ناخواسته به‌سمت کانال‌های غیرقابل‌اعتماد سوق داده است.
افزایش فعالیت سایتهای واسطه یا بدون مجوز
از دیگر پیامدهای نگران‌کننده فیلترینگ فروشگاههای اصلی عطر، رشد فعالیت سایتهای واسطه‌گر یا سایت‌هایی‌ست که بدون مجوز و شفافیت فعالیت می‌کنند. این سایتها اغلب ظاهر حرفه‌ای دارند، اما در واقع ساختار قانونی مشخصی ندارند، نه مجوز دارند، نه اینماد، و نه اطلاعات قابل ردیابی برای کاربران. با حذف برندهای معتبر و قانونی از فضای رقابت، این دسته از سایتها به‌راحتی در نتایج جستجو جایگزین شدهاند و با وعده‌هایی مانند “قیمت پایین‌تر”، “ارسال سریع” یا “تضمین اورجینال بودن”، کاربران را جذب می‌کنند؛ درحالی‌که بسیاری از آن‌ها حتی نماینده رسمی هیچ برندی نیستند.
این تغییر در توازن بازار به‌ضرر شفافیت و رقابت سالم تمام شده است. جایگزینی سایتهای بی‌نام‌ونشان به‌جای برندهای باسابقه، نه‌تنها کیفیت خدمات را کاهش داده بلکه امنیت خرید را هم تهدید کرده است. در واقع، حذف بازیگران اصلی از بازار، فضای خلأیی ایجاد کرده که با فعالان غیرحرفه‌ای و حتی سودجو پر شده است.
فیلترینگ سایتهای معتبر فروش عطر نه‌تنها هیچ مزیت عملی برای بازار ایجاد نکرده، بلکه موجب اختلال در زنجیره تأمین، سردرگمی کاربران، افت فروش برندهای شناخته‌شده، و تقویت فعالیت‌های غیررسمی و پرریسک شده است. برای بازگرداندن تعادل به بازار و اعتماد کاربران، بازنگری در این سیاست‌ها و توجه به نقش برندهای قانونی مانند فروشگاه اینترنتی عطر لیلیوم ضروری به‌نظر می‌رسد.
چه سایتهایی در خطر فیلتر شدن هستند؟
با توجه به اتفاقات اخیر در فیلترینگ برخی فروشگاههای اینترنتی عطر، یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که ذهن فعالان این حوزه را درگیر کرده، این است که چه سایتهایی در معرض خطر فیلتر شدن قرار دارند؟ در واقع، تجربه‌های اخیر نشان داده است که فیلتر شدن صرفاً مختص سایتهایی نیست که تخلف آشکار یا جدی داشته‌اند، بلکه حتی فروشگاههایی که تمامی مجوزهای رسمی را دارند و به‌شکل شفاف فعالیت می‌کنند نیز ممکن است در این جریان قرار بگیرند. با این حال، نشانه‌هایی وجود دارد که میتواند زنگ خطر را برای مدیران فروشگاههای اینترنتی به صدا درآورد و به آن‌ها کمک کند تا با پیشگیری، از بسته شدن ناگهانی سایت خود جلوگیری کنند.
یکی از نشانه‌های واضح، تمرکز عمده فعالیت فروشگاه بر روی فروش کالاهای خارجی به‌ویژه برندهای لوکس وارداتی است. در شرایطی که سیاستهای کلی کشور حمایت از تولید داخلی است، فروشگاههایی که فقط بر عرضه برندهای بین‌المللی و وارداتی تمرکز دارند، بیشتر زیر ذره‌بین قرار می‌گیرند. همچنین، عدم ارائه اطلاعات شفاف درباره مجوزهای رسمی، نماد اعتماد الکترونیکی، اطلاعات تماس قابل تأیید و نبود شماره ثبت رسمی شرکت از دیگر عواملی است که میتواند احتمال فیلتر شدن را افزایش دهد. استفاده از دامنههای بین‌المللی بدون ثبت داخلی (مانند com یا net بدون مجوز رسمی)، نداشتن دامنه ir، استفاده از هاست‌های خارجی و حتی دریافت شکایات مکرر از سوی کاربران نیز جزو موارد مهمی است که ریسک فیلترینگ را افزایش می‌دهد.
در این میان، فروشندگانی که قصد دارند در این بازار بمانند و به فعالیت سالم و طولانی‌مدت ادامه دهند، باید توصیه‌های مهمی را در نظر بگیرند. از جمله مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه میتوان به ثبت رسمی دامنه و هاست در داخل کشور، دریافت تمامی مجوزهای لازم از جمله اینماد، مجوز اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، مجوز بهداشت (در صورت نیاز برای محصولات آرایشی)، درج دقیق اطلاعات تماس و پشتیبانی در سایت و حفظ ارتباط سازنده با نهادهای ناظر اشاره کرد. همچنین، فروشگاهها باید با کاربران خود شفاف، مسئولانه و پاسخ‌گو باشند تا احتمال شکایت و گزارش‌های منفی به حداقل برسد. تبلیغات باید مطابق با دستورالعمل‌های رسمی، بدون اغراق و گمراهی باشد و از هرگونه محتوا یا تصویر مغایر با شئونات قانونی یا فرهنگی کشور پرهیز شود.
در نهایت، حتی سایتهایی که عملکرد حرفه‌ای، مجوزهای کامل و سابقه درخشان دارند – نظیر فروشگاه اینترنتی عطر لیلیوم – نیز ممکن است صرفاً به دلیل تمرکز بر فروش برندهای خارجی، در لیست فیلترینگ قرار بگیرند. این موضوع نشان می‌دهد که راهکار مقابله با این چالش تنها رعایت قوانین نیست، بلکه نیازمند پیگیری، تعامل و همگام‌سازی با سیاستهای کلان کشور نیز هست.
راهکارهایی برای رفع فیلتر و پیشگیری از فیلترینگ
با توجه به حساسیت‌های روزافزون پیرامون فعالیت فروشگاههای اینترنتی در حوزه کالاهای وارداتی به‌ویژه عطر، لازم است فروشندگان و مدیران این سایتها راهکارهایی عملی برای پیشگیری از فیلتر شدن در نظر بگیرند. همچنین اگر سایتی به اشتباه یا بدون دلایل موجه فیلتر شده باشد، باید بتواند از مسیرهای قانونی برای بازگرداندن سایت خود به وضعیت فعال بهره بگیرد. در این بخش، مهم‌ترین راهکارهای فنی، حقوقی و مدیریتی در این زمینه ارائه میشود.
دریافت مجوزهای قانونی و نماد اعتماد: اولین و مهم‌ترین گام برای پیشگیری از فیلتر شدن، دریافت و نمایش مجوزهای رسمی است. نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)، مجوز کسب‌وکار از اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، گواهی ثبت دامنه در سامانه nic.ir و مجوز بهداشت در صورت عرضه محصولات آرایشی و بهداشتی، از جمله مهم‌ترین مدارک قانونی برای فعالیت در فضای آنلاین هستند. سایتهایی که این مجوزها را دارند، شفاف‌تر فعالیت می‌کنند و کمتر در معرض تردید نهادهای نظارتی قرار می‌گیرند.
رعایت اصول تبلیغات و محتوای مجاز: یکی از دلایل مهم فیلتر شدن برخی سایتها، محتوای غیرمجاز یا تبلیغات اغراق‌آمیز است. فروشندگان باید توجه داشته باشند که استفاده از اصطلاحاتی مانند “اثر دائمی”، “۱۰۰٪ اصل تضمینی”، یا تصاویر نامناسب ممکن است برخلاف مقررات محتوایی باشد. همچنین، درج اطلاعات محصول باید بر اساس منابع معتبر، توضیحات علمی و شفاف باشد و از هرگونه اغراق یا وعده غیرواقعی پرهیز شود. رعایت این اصول نه‌تنها ریسک فیلترینگ را کاهش می‌دهد بلکه موجب اعتماد بیشتر کاربران نیز میشود.
ارتباط با نهادهای مربوطه برای هماهنگی: سایتهایی که بتوانند ارتباط فعال و سازنده‌ای با نهادهایی چون مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، وزارت صمت، پلیس فتا و سایر مراجع مرتبط برقرار کنند، معمولاً در صورت بروز مشکل زودتر از فیلتر خارج می‌شوند یا از پیش با اطلاع‌رسانی و هماهنگی از بروز فیلتر شدن پیشگیری می‌کنند. ارائه گزارش فعالیت، شفاف‌سازی در مورد کالاهای عرضه شده و هماهنگی‌های دوره‌ای، میتواند نقش مهمی در جلوگیری از برداشت‌های نادرست از فعالیت سایت داشته باشد.
استفاده از خدمات میزبانی داخلی و دامنه معتبر: استفاده از دامنههای ثبت شده در داخل کشور (به‌ویژه دامنه ir)، میزبانی سایت بر روی سرورهای داخلی و ثبت اطلاعات مالکیت دامنه به‌صورت شفاف، هم از نظر امنیت و سرعت سایت مفید است و هم در صورت بروز فیلتر، فرآیند پیگیری را آسان‌تر می‌کند. برخی از سایتهایی که فیلتر شدهاند، از هاست خارجی استفاده می‌کردند که همین موضوع پیگیری قضایی و فنی را دشوارتر ساخته بود. به همین دلیل توصیه میشود تا حد امکان از زیرساخت‌های بومی و قابل کنترل استفاده شود.
پاسخگویی به شکایات کاربران و ارتقای امنیت سایت: یکی از سریع‌ترین دلایل فیلتر شدن سایتها، دریافت شکایت کاربران است. فروشگاهها باید حتماً مسیر ارتباطی مشخص، فرم ثبت شکایت و تیم پشتیبانی پاسخ‌گو داشته باشند. همچنین لازم است تدابیر امنیتی سایت مانند گواهی SSL، امنیت پرداخت، محافظت در برابر حملات سایبری و دسترسی مطمئن برای کاربران لحاظ شود. سایتهایی که به شکایات کاربران بی‌تفاوت هستند یا اطلاعات تماس روشنی ندارند، سریع‌تر به‌عنوان سایت غیرمعتبر گزارش می‌شوند و احتمال فیلتر شدن آن‌ها بالاتر است.
فیلتر شدن فروشگاههای معتبر عطر نشان می‌دهد که صرف داشتن کیفیت خدمات و رضایت مشتری کافی نیست؛ بلکه همراهی با ضوابط، سیاست‌ها و تعامل با نهادهای قانونی، نقشی کلیدی در حفظ تداوم فعالیت یک برند آنلاین ایفا می‌کند. فروشگاههایی که به این اصول توجه کنند، نه‌تنها در برابر خطر فیلترینگ ایمن‌تر می‌شوند، بلکه میتوانند با آرامش بیشتری به گسترش برند و جلب اعتماد کاربران بپردازند.
دیدگاه کاربران و فروشندگان درباره فیلترینگ
بازخورد کاربران در شبکههای اجتماعی
فیلترینگ ناگهانی برخی از فروشگاههای اینترنتی عطر، واکنش‌های گسترده‌ای را در شبکههای اجتماعی به‌دنبال داشته است. کاربران در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، توییتر و تلگرام، نگرانی‌ها و انتقادات خود را نسبت به این اقدام ابراز کرده‌اند.
بسیاری از کاربران با اشاره به خریدهای پیشین خود از این فروشگاهها، از کیفیت بالا، اصالت کالاها و خدمات مشتریان رضایت داشته‌اند و فیلتر شدن این سایتها را غیرمنصفانه می‌دانند. برخی نیز این اقدام را مغایر با حمایت از حقوق مصرف‌کننده و توسعه تجارت الکترونیک در کشور تلقی کرده‌اند.
همچنین، برخی از کاربران به موضوع عدم اطلاع‌رسانی شفاف از سوی نهادهای مسئول اشاره کرده‌اند و خواستار شفاف‌سازی دلایل فیلترینگ و ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از تکرار چنین مواردی شدهاند.
اظهارنظر فروشندگان فعال در حوزه عطر
فروشندگان و مدیران فروشگاههای اینترنتی عطر نیز نسبت به فیلترینگ برخی از سایتها واکنش نشان داده‌اند. آن‌ها با تأکید بر رعایت تمامی مجوزهای قانونی، از جمله اینماد، مجوز اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی و مجوز بهداشت، فیلتر شدن سایتهای خود را غیرقابل توجیه می‌دانند.
برخی از این فروشندگان معتقدند که تمرکز بر فروش برندهای خارجی و وارداتی، بدون توجه به حمایت از تولید داخلی، ممکن است یکی از دلایل فیلترینگ باشد. با این حال، آن‌ها تأکید دارند که ارائه محصولات متنوع، از جمله برندهای معتبر خارجی، در راستای پاسخگویی به نیازهای متنوع مشتریان است و نباید به‌عنوان تخلف تلقی شود.
همچنین، فروشندگان به تأثیر منفی فیلترینگ بر اعتماد مشتریان، کاهش فروش و افزایش فعالیت سایتهای غیرمجاز اشاره کرده‌اند. آن‌ها خواستار تعامل بیشتر با نهادهای نظارتی و ارائه راهکارهایی برای حمایت از کسب‌وکارهای قانونی در فضای مجازی هستند.
بازخوردهای کاربران و فروشندگان نشان‌دهنده نگرانی‌های جدی نسبت به فیلترینگ سایتهای فروش عطر است. این موضوع نیازمند بررسی دقیق‌تر، شفاف‌سازی دلایل فیلترینگ و ارائه راهکارهایی برای حمایت از کسب‌وکارهای قانونی و حفظ حقوق مصرف‌کنندگان در فضای مجازی است.
آینده فروش اینترنتی عطر در ایران
آیا فیلترینگ ادامه‌دار خواهد بود؟
پاسخ به این سؤال به چند عامل کلیدی بستگی دارد. از یک‌سو، سیاستهای نظارتی دولت و نهادهای مسئول نشان می‌دهد که تمرکز بیشتری بر فروش کالاهای دارای اصالت، مجوزدار و به‌ویژه تولید داخل صورت گرفته است. از سوی دیگر، خلأهای قانونی، عدم وحدت رویه در تصمیم‌گیری و عدم شفافیت کامل در علت فیلترینگ فروشگاهها باعث شده تا فعالان این حوزه دچار سردرگمی شوند.
در صورتی که سیاست‌گذاری فعلی ادامه یابد و معیارهای فیلترینگ شفاف‌تر نشود، احتمال ادامه‌دار بودن فیلترینگ برای فروشگاههایی که محصولات برندهای خارجی ارائه می‌کنند وجود دارد؛ به‌ویژه اگر آن‌ها در زمینه دریافت مجوزهای لازم یا تطبیق با سیاستهای حمایت از تولید داخل کم‌توجه باشند.
پیش‌بینی روند قانونی‌سازی فعالیت‌ها
برای آنکه بازار آنلاین عطر در ایران بتواند به‌صورت پایدار به فعالیت خود ادامه دهد، فروشگاهها ناگزیر به طی کردن مسیر قانونی‌سازی کامل فعالیت خود هستند. این به‌معنای دریافت همه مجوزهای قانونی، از جمله:
| مجوز یا اقدام | توضیح |
|---|---|
| نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) | ضروری برای ایجاد اعتماد مشتری و اعتبار رسمی فروشگاه |
| مجوز اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی | برای فعالیت در چارچوب تجارت آنلاین مجاز |
| مجوز وزارت بهداشت برای کالاهای آرایشی–بهداشتی | به‌ویژه برای عطرهایی که جنبه درمانی یا پوستی دارند |
| مجوز واردات رسمی یا نمایندگی برند | برای فروش قانونی عطرهای خارجی بدون شائبه قاچاق |
| تطبیق با ضوابط تبلیغات مجاز | مطابق با آیین‌نامه‌های پلیس فتا و وزارت ارشاد |
پیش‌بینی میشود که در آینده نزدیک، نهادهای نظارتی، دستورالعمل‌های دقیق‌تری برای حوزه فروش اینترنتی عطر تدوین کنند که ضمن حمایت از تولید داخلی، راه فعالیت قانونی برای واردکنندگان معتبر نیز باز باشد. همچنین، سامانه‌هایی برای احراز اصالت کالا و شفافیت در زنجیره تأمین ممکن است توسعه یابند تا اعتماد کاربران نیز تقویت شود.
نقش کاربران در حمایت از فروشگاههای قانونی
کاربران و خریداران اینترنتی عطر نقش حیاتی در شکل‌گیری آینده این صنعت دارند. رفتار خرید آگاهانه کاربران، مهم‌ترین عامل در جهت‌دهی به بازار است. اگر کاربران صرفاً به‌دنبال قیمت ارزان و بدون توجه به مجوز یا اصالت کالا خرید کنند، عملاً زمینه رشد فروشگاههای غیرمجاز یا فیک را فراهم می‌کنند.
برخی اقدامات مؤثر از سوی کاربران برای حمایت از بازار سالم اینترنتی عطر عبارت‌اند از:
-
خرید فقط از فروشگاههای دارای اینماد و مجوزهای رسمی
-
پرهیز از خرید از صفحات ناشناس در اینستاگرام یا کانال‌های تلگرام
-
اطلاع‌رسانی در صورت مشاهده کالای تقلبی یا فریبنده به نهادهای نظارتی
-
پشتیبانی از فروشگاههای قانون‌مدار حتی اگر قیمت کمی بالاتر باشد
-
مطالعه نظرات و سوابق فروشگاه در اینترنت قبل از خرید
آینده فروش اینترنتی عطر در ایران به سه عامل کلیدی بستگی دارد: شفاف‌سازی و ثبات قوانین از سوی نهادهای حاکمیتی، انطباق فروشگاهها با استانداردهای رسمی، و رفتار آگاهانه کاربران. اگر این سه ضلع به‌درستی عمل کنند، نه تنها فروشگاههای آنلاین معتبر میتوانند در فضای پایدار فعالیت کنند، بلکه کاربران نیز از خریدی امن، قانونی و باکیفیت بهره‌مند خواهند شد.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
طی ماه‌های اخیر، فیلترینگ برخی از سایتهای معتبر فروش اینترنتی عطر، موجی از نگرانی در میان کاربران و فروشندگان ایجاد کرده است. سایتهایی که سال‌هاست با سابقه‌ای روشن، تنوع بالا، اصالت کالا و خدمات حرفه‌ای فعالیت کرده‌اند، ناگهان بدون اخطار شفاف و عمومی از دسترس خارج شدند. بررسی دلایل فیلترینگ این سایتها نشان داد که برخی از عوامل اصلی این تصمیم میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
فروش محصولات وارداتی یا خارجی در شرایطی که سیاستهای حمایت از تولید داخلی در اولویت است
-
تفسیرهای سختگیرانه نسبت به تبلیغات، نوع دامنه یا محتوای سایتها
-
شائبه‌هایی پیرامون مجوزهای واردات یا نوع ارائه محصولاتی خاص
-
مسائل فنی یا گزارش‌های کاربری در زمینه شکایات یا تبلیغات ناصحیح
اما واقعیت این است که بسیاری از فروشگاههایی که مورد فیلتر قرار گرفتند، دارای همه مجوزهای قانونی از جمله اینماد، مجوز اتحادیه، جواز کسب، مجوز وزارت بهداشت و حتی فعالیت در چهارچوب استانداردهای امنیتی و پاسخگویی به مشتریان بوده‌اند. از جمله این فروشگاهها، میتوان به فروشگاه اینترنتی عطر لیلیوم اشاره کرد که نه‌تنها یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مراکز خرید آنلاین عطر در ایران است، بلکه با رعایت تمام چارچوب‌های قانونی، خدماتی حرفه‌ای و قابل اعتماد ارائه می‌دهد.
امید می‌رود در آینده نزدیک، با بازنگری نهادهای مسئول در نحوه اعمال فیلترینگ، سایتهایی که در چارچوب قانون، با هدف ارائه کالای اصل و خدمت‌رسانی شفاف به مردم فعالیت می‌کنند، هر چه سریع‌تر رفع فیلتر شوند و بتوانند دوباره به فعالیت خود در بستر قانونی ادامه دهند.
در این میان، نقش کاربران نیز بسیار مهم است. اگر شما مشتری ثابت یک فروشگاه اینترنتی هستید و متوجه شده‌اید که آن سایت فیلتر شده، بهترین راه این است که از طریق راههای ارتباطی فروشگاه اعم از شماره تماس، ایمیل، شبکههای اجتماعی یا پیامرسانها با آن‌ها حتما در ارتباط باشید. بسیاری از فروشگاههای معتبر روش‌ها یا کانال‌های جایگزین برای ارائه خدمات و ثبت سفارش دارند که همچنان فعال‌اند و آماده پاسخگویی و خدمت‌رسانی هستند. با ادامه خرید از این فروشگاهها، ضمن حمایت از کسب‌وکارهای قانون‌مدار، به پایداری بازار سالم آنلاین نیز کمک می‌کنید.
اگرچه فیلترینگ میتواند بخشی از نظارت برای ساماندهی بازار دیجیتال باشد، اما راه درست، شفاف‌سازی، اطلاع‌رسانی عمومی، صدور هشدارهای قانونی و فرصت اصلاح به کسب‌وکارهاست. تنها با رعایت حقوق مصرف‌کننده، اعتمادسازی و شفافیت قانونی میتوان مسیر فروش آنلاین عطر را به‌سوی آینده‌ای روشن و پایدار هدایت کرد.
به نظر شما، آیا فروشگاههای اینترنتی که سال‌ها با مجوز رسمی و خدمات حرفه‌ای فعالیت کرده‌اند، باید قربانی فیلترینگ شوند؟ تجربه شما از خرید از این فروشگاهها چگونه بوده؟
سوالات متداول درباره فیلتر شدن سایتهای فروش اینترنتی عطر
1. چرا سایتهای فروش اینترنتی عطر فیلتر شدهاند؟
فیلترینگ برخی سایتهای فروش عطر به دلایلی همچون فروش برندهای خارجی بدون تأمین از منابع رسمی داخلی، تبلیغات غیرمجاز، یا مسائل مربوط به محتوای سایت انجام شده است. در بسیاری از موارد، دلیل اصلی تمرکز بر فروش عطرهای وارداتی و برندهای لوکس خارجی بوده است.
2. آیا فروش کالای خارجی مثل عطرهای برندهای معروف باعث فیلتر شدن سایت میشود؟
بله، یکی از اصلیترین دلایل فیلتر شدن برخی فروشگاههای اینترنتی، تمرکز بر عرضه گسترده عطرهای خارجی بدون هماهنگی با سیاستهای وارداتی و حمایت از تولید داخلی بوده است. حتی در صورت داشتن مجوز رسمی، این موضوع میتواند مورد حساسیت قرار گیرد.
3. آیا سایتهایی که اینماد و مجوز رسمی دارند هم ممکن است فیلتر شوند؟
متأسفانه بله. برخی فروشگاهها با وجود داشتن نماد اعتماد، جواز کسب، مجوز اتحادیه و دیگر مجوزهای قانونی، به دلیل سیاستهای جدید و نگاه سختگیرانه نسبت به فروش برندهای وارداتی، فیلتر شدهاند.
4. آیا فروشگاه عطر لیلیوم هم فیلتر شده است؟ دلیل آن چیست؟
بله، فروشگاه اینترنتی عطر لیلیوم نیز که یکی از معتبرترین فروشگاههای تخصصی عطر در ایران است، با وجود داشتن تمامی مجوزهای قانونی، به دلیل عرضه گسترده عطرهای اصل خارجی و لوکس، با فیلترینگ مواجه شده است.
5. چه عواملی باعث میشود یک سایت فروش عطر در معرض فیلترینگ قرار بگیرد؟
عدم رعایت سیاستهای حمایتی از برندهای داخلی، تبلیغات غیراصولی، استفاده از دامنههای خارجی، شکایات کاربران، و یا برداشت نهادهای ناظر از محتوای سایت میتواند یک فروشگاه را در معرض فیلترینگ قرار دهد.
6. چگونه میتوان با سایتهای فیلتر شده فروش عطر ارتباط برقرار کرد؟
اغلب این فروشگاهها از طریق صفحات رسمی در شبکههای اجتماعی، کانال‌های پیام‌رسان (مثل واتساپ یا تلگرام) یا شماره تماسهای پشتیبانی، همچنان پاسخگوی مشتریان هستند. کاربران میتوانند از این روش‌ها برای خرید یا پیگیری سفارشات استفاده کنند.
7. آیا خرید از فروشگاههایی که فیلتر شدهاند، امن و قانونی است؟
در صورتی که فروشگاه مربوطه دارای مجوزهای رسمی، نماد اعتماد و سابقه فعالیت حرفه‌ای باشد، خرید از آن همچنان امن است. اما بهتر است قبل از خرید، با راههای ارتباطی معتبر فروشگاه در تماس باشید و از اصالت کالا اطمینان حاصل کنید.
8. چطور میتوان مطمئن شد یک سایت فروش عطر در آینده فیلتر نمیشود؟
سایتهایی که از هاست و دامنه داخلی استفاده می‌کنند، مجوزهای کامل دارند، تبلیغات مطابق ضوابط انجام میدهند، و سیاستهای فروششان مطابق با خط مشی‌های نهادهای نظارتی است، کمتر در معرض خطر فیلتر شدن قرار می‌گیرند.
9. آیا فیلتر شدن سایتها به معنی قاچاق یا غیرمجاز بودن محصولات آنهاست؟
نه لزوماً. بسیاری از سایتهای معتبر به دلایل غیراقتصادی یا صرفاً مسائل مربوط به سیاست‌گذاری در حوزه واردات فیلتر شدهاند. فیلتر شدن به معنای عدم اصالت یا قاچاق بودن محصولات نیست.
10. آیا امکان دارد فروشگاههای فیلتر شده دوباره فعال شوند؟ چطور؟
بله. در صورت پیگیری حقوقی و هماهنگی با نهادهای مرتبط، بسیاری از فروشگاههای فیلتر شده میتوانند پس از بررسی مجدد، رفع فیلتر شوند. البته این فرآیند ممکن است زمان‌بر باشد و به پیگیری جدی نیاز دارد.
